درخت سرو (Cupressus)
درختی سوزنیبرگ و همیشه سبز و از خانواده مخروطیان است که در ایران به نامهای کتول، رامیان سر، سوروش و وهل شناخته میشود. درخت سرو در ادبیات ایرانی جایگاه ویژه ای دارد. درخت سرو در ادبیات ایران نماد آزادگی، خرمی و پایداری است و به عنوان درخت ملی ایران در فهرست درختان ملی جهان به ثبت رسیده است. این درخت از مقاومترین درختان دنیاست که در شرایط بسیار سخت آب و هوایی و زیستمحیطی میتواند به حیات خود ادامه دهد. حتی در طوفانهای شدید که تنه بسیاری از درختان میشکند، سرو همچنان ایستاده و خم به ابرو نمیآورد. درخت سرو راست قامت رشد میکند . کهنسالترین درخت سرو جهان، زینتبخش ابرکوه یزد بوده که با بیش از چهار هزار سال سن، یکی از ده موجود پیر زنده دنیا به شمار میآید.
هم اکنون به معرفی چند گونه ی معروف از درخت سرو میپردازیم.
- سروناز یا سرومعمولی ( C.sempervirens var.Cereiformis )
سروناز بیشتر در شمال کشور یافت میشود، این درخت شاخه هایش با زاویه 80 الی 100 درجه از تنه اصلی قرار می گیرند و تاج آن به شکل مخروطی است . چوب سروناز دارای کیفیت بالایی می باشد و از آن در نجاری ، ساختمان سازی ، سقف کوبی ، قفسه های چوبی مورد استفاده میشود .
- سرو زربین ( C.sempervirens var.Horizontalis )
ارتفاع سرو زربین به طور متوسط بین 10 الی 15 متر است. شاخه های آن معمولا کوتاه است و از پایین تا بالا به موازات تنه اصلی می باشد.
- سرو شیراز ( C.sempervirens var.Fastigiata )
سرو شیرازی یا سرو ایتالیایی نوعی زینتی از گونه سرو میبشد. این درخت به صورت کلی مخروطی شکل ، نوک تیز و بلند و باریک است . برگ های این سرو به رنگ سبز تیره است. تنه ای باریک به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری با شاخه های بسیار متراکم دارد.
- سرو نقره ای یا سرو سیمین ( Cupressus arizonica )
از مقاوم ترین گونه های سوزنی برگ در جهان است و زیستگاه طبیعی آن کوه های خشک و صخره ای ایالت آریزونای آمریکا می باشد. این سرو زیبایی منحصر به فردی دارد. این درخت برگ ها و تنه و شیره ی معطری دارد که هم در صنعت عطرسازی مورد استفاده قرار میگیرد هم اینکه در هنگام باران بوی عطر خوش این درخت در هوا پخش میشود.
- سرو دارتالاب ( Taxodium disticum )
سرو مرداب یا دار تالاب از گونه خزانکننده سرو است که بومی مناطق جنوب شرقی ایالات متحده آمریکا است و به صورت طبیعی در کرانههای خلیج مکزیک و اقیانوس اطلس می روید. این درخت در رویشگاههای طبیعی خود با تنه ای صاف و مستقیم به قطر 1 تا 1.7 متر و به ارتفاع 40 متر رشد میکند . برگ های این درخت در فصل رشد به رنگ سبز و در فصل سرد به رنگ شرابی در آمده و خزان می کنند.
ویژگی های چوب سرو
رنگ چوب سرو زرد مایل به قهوه ای است که در فصل سرما تیره تر می شود. چوب سرو بسیار سبک است و کار روی آن بسیار راحت میباشد. انعطاف چوب سرو بالا بوده و می توان در حالت های مختلف از آن بهره برد. مقاومت چوب سرو در برابر آفت های مختلف زیاد بوده و برای خراطی بسیار مناسب است. از این چوب برای دکوراسیون، نماسازی ساختمان، ساخت گیتار های فلامنکو و دیگر ساز های موسیقی استفاده می شود.